Cmentarz I Armii Wojska Polskiego we wsi Stare Łysogórki

Witajcie.

      .............ciąg dalszy relacji z podróży szlakiem Forsowania Odry w 1945 r., dzisiaj zabieram Was  w miejsce zadumy jakim jest Cmentarz Wojenny I Armii Wojska Polskiego we wsi Stare Łysogórki.

Fot. 1: Cmentarz I Armii Wojska Polskiego we wsi Stare Łysogórki.

  

Lokalizacja.

      Teren cmentarza zlokalizowany jest we wsi Stare Łysogórki  między wsią Siekierki  a wsią Gozdowice gdzie w 1945 r. znajdował się pas natarcia I Armii Wojska Polskiego która uczestniczyła w forsowaniu Odry.

        Pojawia się małe zamieszanie z lokalizacją cmentarza tzn. w powszechnej opinii jego lokalizacja znajduje się we wsi Siekierki ale faktycznie administracyjnie znajduje się on we wsi Stare Łysogórki.

Fot. 2: Wejście na cmentarz. Przy wejściu na cmentarz po prawej i po lewej stronie tablice informacyjne w różnych językach. Pierwsza z prawej w języku polskim.

Fot. 3: Tablice informacyjne przy wejściu na cmentarz tu w języku polskim.

 

Powstanie.

      Cmentarz zaczęto organizować zaraz po zakończeniu II wojny Światowej dla polskich żołnierzy który polegli zarówno podczas forsowania Odry jak i podczas walk o Berlin. Teren pod przyszły cmentarz wytyczono w północnej części wsi Stare Łysogórki, na planie kwadratu, sąsiadującego z lasem. Ekshumacja mogił żołnierskich przeciągnęła się do 1948 r. Na początku na mogiłach ustawione były drewniane krzyże, a po środku cmentarza stała kapliczka drewniana . Na przełomie lat 1949 - 1950 drewniane krzyże zostały zastąpione betonowymi nagrobkami. W połowie lat 50 ma mogiłach żołnierskich zaczęły się pojawiać betonowe krzyże stylizowane na Order Krzyża Grunwaldzkiego jest ich 1200. Również wtedy usunięto drewnianą kapliczkę. 15 października 1961 r. na cmentarzu  w miejscu dawnej kapliczki został odsłonięty pomnik wykonany przez szczecińskiego rzeźbiarza Sławomira Lewińskiego. Jest wykonany z granitu mierzy 18 m wysokości. Pomnik składa się z obeliska, na którym wiszą dwa miecze grunwaldzkie, w tle znajdują się żagle które mają symbolizować przeprawę przez Odrę, a obok obeliska stoi postać kobiety (matki) z dzieckiem symbolizującym powrót ziem nadodrzańskich do Polski.  W 1990 r. obok pomnika został postawiony wysoki metalowy krzyż.

Fot. 4: Pomnik na cmentarzu.

Fot. 5: Pomnik z bliska.

 Fot. 6: Figura matki Polki oraz napis na pomniku.

 Fot. 7: Napis na pomniku z bliska. 

 Fot. 8 Tablica pod metalowym krzyżem.

 Fot. 9: Tablica na cmentarzu.

 

Mogiły.

      Na cmentarzu wojennym I Armii Wojska Polskiego obecnie spoczywa 1987 żołnierzy w 24 kwaterach w 1743 mogiłach pojedynczych i zbiorowych.  1975 mogił żołnierskich jest znanych z imienia i nazwiska. Pamięć poległych, których miejsca pochówku są nieznane przypomina 46 tablic. 1975 mogił znanych i 12 nieznanych zostało przeniesionych z 252 miejsc pochówku na szlaku bojowym od Odry do Berlina. Najmłodsi pochowani żołnierze mieli po 18 lat.

Fot. 10. Tablica informacyjna cmentarza.

Fot. 11: Nagrobki na cmentarzu.

Fot. 12: Nagrobek żołnierza o nieznanym imieniu i nazwisku.

  

Miejsce wiecznego spoczynku dla:

-  128 oficerów,

- 129 podoficerów,

- 1646 szeregowców.

-  84 o niezidentyfikowanym stopniu.

  

Historia ekshumacji.

 - w latach 1945 - 1946 pochowano 1598,

- w latach 1948 - ? pochowano 24,

- w latach 1953 - ? pochowano 348,

- w latach 1962 - ? pochowano 12,

- w latach 1966 - ? pochowano 2,

- w latach 1983 - ? pochowano 3.

Lapidarium

      Obok cmentarza jest lapidarium (z łac. lapidarius - kamienny – miejsce przechowywania i prezentowania okazów kamieni naturalnych i kamiennych fragmentów elementów architektonicznych w tym przypadku rzeźb nagrobków pomników) na którym m.in jest mapa Europy z zaznaczą mapa Polski na na których zaznaczone miejsca walk polskich żołnierzy.

 Fot. 13. Tablica informacyjna przy lapidarium.

 Fot. 14: Mapa w lapidarium.

Fot. 15: Jeden z przykładowych krzyży na lapidarium z zaznaczeniem miejsc walk polskich żołnierzy.

Fot. 16: Tablica na lapidarium opisująca miejsc walk polskich żołnierzy.

Fot. 17: Krzyż ustawiony z nagrobków żołnierskich znalezionych nad brzegiem Odry.

Przydatne informacje:

Szlak: Cmentarz znajduje się we wsi Stare Łysogórski w województwie zachodniopomorskim w powiecie gryfińskim przy drodze wojewódzkiej nr 126.

Fot. 18: Mapa ukazująca miejsca zwiedzone oraz miejsce opisane w poście: Czerwony kwadrat miejsce opisane dzisiaj - Cmentarz. W fioletowym kwadracie miejsca które zostały już odwiedzone przeze mnie: 1. Miejsce bitwy pod Cedynią, 2. Pomnik - "Ściana Chwały", 3. Muzeum w Gozdowicach, 4. Pomnik upamiętniający wkopanie pierwszego słupa granicznego.

 

 Mapa 1: Mapa wsi Stare Łysogórki z zaznaczonym Cmentarzem. Źródło mapy Google Maps.



Mapa 2: Cmentarz z góry. Źródło mapy Google Maps.

Mapa 3: Dojazd do cmentarz we wsi Stare Łysogórki od strony Gozdowic. Przy najbliższym skrzyżowaniu skręcić w prawo. Źródło mapy Google Maps.

Mapa 4. Dojazd do cmentarz we wsi Stare Łysogórki od strony Siekierek. Przy najbliższym skrzyżowaniu skręcić w lewo. Źródło mapy Google Maps.

 Mapa 5. Droga ze skrzyżowania prowadzi wprost na cmentarz. Źródło mapy Google Maps.

Ciekawostki:

Podaje poniżej link do strony umożliwiający odnalezienie danego nagrobka.

http://muzeummieszkowice.pl/index.php/pl/cmentarz

Parking

Samochód można zaparkować w pobliżu cmentarza.

Ku Pamięci.

Jeśli planujecie odwiedzenie cmentarza weźcie ze sobą znicz i zapalcie go ku pamięci Polskich Żołnierzy którzy poginęli w walkach.

Do zobaczenie

Następną relacją z wyprawy będzie Muzeum........... .

Wszelkie materiały, informacje, słowniki, zdjęcia, pliki, rysunki, mapy które dostępne są
na moim blogu https://hi-storyzone.blogspot.com/ nie mogą być wykorzystywane w całości lub w częściach bez pisemnej zgody właściciela bloga.

Wszelkie prawa zastrzeżone.